ใช้ดินอะไรดี?

ดินแต่ละอย่างต่างกันอย่างไร Eco Soil, Living  Soil, Super Soil ใช้ดินอะไรดี? – ดินดีดินมีชีวิต

หลายคนคงเคยคิดว่า ‘เอ การจะปลูกให้ได้ผลดีนี่ควรต้องใช้ดินอะไรว้า?’ เป็นข้อถกเถียงกันมากมาย บางคนก็ว่าดินธรรมดาก็ปลูกได้ บ้างก็ว่าต้องเติมโคตรสารอาหารถึงดี บางคนก็อุปโลกสร้างกากดินร้อนๆแล้วเรียกว่าเป็นซุปเปอร์ซอยถึงจะดี ซึ่งต่างคนต่างยึดติด เราคงไม่เถียงใครทั้งนั้นและขอตอบแบบไม่ตอบละกัน เอ๊ะยังไง 555 เอาเป็นว่าเรามานิยามให้เข้าใจตรงกันและรู้คุณลักษณะของแต่ละผลิตภัณฑ์กันดีกว่า

รูปแบบดินที่ดี เหมาะกับการปลูกควรเป็นอย่างไร?

อย่าหลงประเด็นไปกับเรื่องสารอาหารในดินมากเกินไป แต่ควรมองที่สิ่งสำคัญที่สุดคือเนื้อดินต่างหาก ซึ่งเมื่อถามเรื่องดินที่เหมาะสมนั้นควรคล้ายกับแหล่งกำเนิดเราจึงควรมองที่เรื่อง เนื้อดิน การระบายน้ำ และการอุ้มน้ำเป็นหลัก การเจริญเติบโตของพืชที่ปลูกนี้จะมาจากการเจริญเติบโตของรากเป็นสำคัญ ออกซิเจนและน้ำจึงต้องถ่วงดุลย์ให้เหมาะสม (หากน้ำมากไปรากได้อากาศไม่พอใบจะห่อลง เกิดอาการเหมือนน้ำเกิน Overwatering หรือ ใบกลับด้านขึ้นหากดินอุ้มน้ำไม่ดีแห้งเร็วไปทำให้รากชำรุด)

เนื่องจากพืชที่เราพูดถึงอยู่นี่ ส่วนใหญ่จะอยู่ที่สูง อากาศเย็นและแห้ง รากจะต้องการออกซิเจนมาก และชอบชื้นแต่ไม่แฉะ ดังนั้น ลักษณะดินที่เหมาะสม จะดูที่คุณลักษณะทั้ง 5 ข้อเป็นหลัก โดยจะมีรายละเอียดตามด้านล่างนี้

1.        Texture – เนื้อดิน สีเข้ม ดูอุดมสมบูรณ์ค่อนไปทางดำ เนื้อโปร่ง ร่วนซุย ไม่จับเป็นก้อน อากาศและออกซิเจนสามารถแทรกตัวในเนื้อดินได้ดี

2.        Drainage – ระบายน้ำได้ดี (สังเกตุเวลารดน้ำ จะไม่เป็นแอ่งน้ำบนผิวดิน น้ำจะซึมได้ในทันทีภายในไม่กี่วินาที)

3.        Water retention – ซับน้ำ หรืออุ้มน้ำได้ดี แต่ไม่เป็นโคลนเลน ถึงจะระบายน้ำได้ดี ก็ต้องมีคุณสมบัติในการอุ้มน้ำบางส่วน เพื่อให้ดินไม่แห้งเร็วเกินไป หรืออุ้มน้ำมากไปจนเกิดปัญหากับระบบราก

4.        pH level – มีค่าความเป็นกรดด่างที่เหมาะสมกับการปลูกพืชชนิดนั้นๆ เช่น 6.5 เป็นต้น

5.        Nutrient makeup – การสะสมธาตุอาหารในดิน คือตั้งแต่ต้นเลยว่ามีธาตุแค่ไหน? แล้วเมื่อนำไปใช้ตัวธาตุอาหารหมดไปในอัตราความเร่งเท่าไหร่? ใส่สารอาหารลงไปแล้วหมักหมมทำให้ธาตุเกินหรือเปล่า?   

ดินในตลาดตอนมีอะไรบ้างแบบคร่าวๆและแต่ละแบบมีคุณลักษณะอย่างไรนี้

·         ดินกระสอบธรรมดาถุงละ 20-40บาท – คือ Eco Soil ดินกระสอบราคาประหยัดที่ขายกันตามร้านปลูกต้นไม้ เนื้อดินแล้วแต่ยี่ห้อ บางเจ้าก็ใช้ดินเลน ดินใช้แล้ว ดินก่อสร้าง ดินขี้เป็ด ดินหมัก แล้วแต่เลย ไม่รู้แหล่งที่มา ธาตุอาหารขาดเกินไม่รู้ ไม่รู้ธาตุสะสมหรือสิ่งปนเปื้อน ความเค็มสูง เพราะบางทีนำมาจากดินใช้แล้ว ซึ่งหากจะใช้จริงๆต้องมีการล้างดินในระดับหนึ่ง ต้องใช้ควบคู่กับการให้ปุ๋ยปริมาณสูงทั้งใส่ดินและฉีดพ่นทางใบ และต้องมีความคุ้นเคยกันดินมาระยะหนึ่ง เพราะต้องรู้ว่าในดินมีแร่ธาตุอะไรสะสมข้างในแล้ว แล้วจึงเติมธาตุอาหารเข้าไปเสริม หรือชดเชยให้ได้ตามที่พืชต้องการ นักปลูกมือใหม่อาจจะใช้ยากหน่อยเพราะเพิ่มปัจจัยหรือตัวแปรแบบ Unknown ที่ทำให้ผลผลิตออกมาได้ไม่เท่าที่ควรจะเป็นหรือล้มเหลวได้ แนะนำว่าหากอยากได้ผลผลิตที่ดีควรหลีกเลี่ยง

·         ดินออร์แกนิกส์ – เช่น พีทมอส ดินก้ามปู ดินขุยไผ่ ฯลฯ เนื้อดินทำมาจากวัสดุธรรมชาติซึ่งมีจุดเด่นบางอย่างที่เป็นประโยชน์ โดยหากนำมาใช้ จะต้องมีการปรุงดินโดยการเติมสารอาหารและวัสดุจำพวกเพอร์ไลท์เพิ่ม สายที่โปรๆกันแล้วมักจะทำดินประเภทนี้กันเอง เหมือนพ่อครัวแต่ละคนมีสูตรปรุงไม่เหมือนกันเพราะเชื่อว่าจะทำให้ผลผลิตออกมามีจุดเด่นบางอย่างที่ต้องการได้ และต้องมีการเติมปุ๋ยเพิ่มทั้งในดินและทางใบ ซึ่งถ้าอยากจะใช้ก็ต้องยอมรับว่าล็อตแรกๆยังไงก็ไม่ได้ผลผลิตตามยีลด์ (Yield) ส่วนจะทำอย่างไรให้ได้ผลผลิตสูงขึ้นได้นั้นก็ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ล้วนๆที่ต้องปรับและปรุงดินให้เข้ากับสายพันธุ์ที่ปลูก โดยหากมีการเปลี่ยนสายพันธุ์การการปลูกก็ต้องหาสูตรปุ๋ยที่เหมาะกับสูตรดินนั้นๆด้วย

·         ดิน High BRIX – ดินผสมผงแร่และมีความหวานเป็นเอกลักษณ์ ให้ธาตุอาหารโดยเอาจุลินทรีย์ไปย่อยสลายแร่ในดิน เพื่อปลดปล่อยธาตุอาหารโดยสามารถใช้งานได้เป็นเวลาหลายเดือนถึงเป็นปี แต่ยังต้องการการให้อาหารทั้งทางดินและทางใบ โดยทั่วไปจะทำดินเป็นสูตรเพื่อพืชแต่ละชนิดจำเพาะเจาะจง เหมาะกับการปลูกเอ้าท์ดอร์ หรือ ระบบเปิดมากกว่าเนื่องจากจะต้องมีการเตรียมดินล่วงหน้าหลายเดือน ส่วนสำหรับการปลูกพืชในบ้าน อินดอร์ หรือ ระบบปิด คงไม่ได้จำเป็นเนื่องจากระยะเวลาในการปลูกสั้นแค่ไม่กี่เดือน กว่าจะสร้างอาณาจักรจุลินทรีย์และย่อยธาตุคงไม่ทันกิน

·         ดิน Living Soil – จริงๆคือที่คนชอบเรียกว่าซุปเปอร์ซอย ไม่ต้องดูแลมาก เพราะ Living Soil ส่วนใหญ่จะถูกปรุงมาเพื่อพืชตระกูลนั้นๆอยู่แล้ว ใช้ง่าย ใส่น้ำปรับ PH อย่างเดียว ใช้ได้ตั้งแต่จากเมล็ดหรือโคลน จนถึงเก็บเกี่ยว โดยดินประเภทนี้จะใช้เนื้อดินออร์แกนิกส์แล้วเติมจุลินทรีย์มีชีวิตเพื่อย่อยสลายธาตุและสารอาหารออร์แกนิกส์แล้วค่อยๆปลดปล่อยธาตุอาหารที่รากพืชดูดซึมได้ทันที ทำให้เมล็ดหรือต้นอ่อนที่เพาะเติบโตได้ในช่วงต้น ไม่ไหม้และมีธาตุอาหารเพียงพอจนถึงการเก็บเกี่ยว ใช้ได้กับทุกสายพันธุ์ทั้งอินดอร์หรือเอ้าท์ดอร์แล้วแต่สูตร (เท่าที่เห็นในตลาดตอนนี้ (2020) Bob’s Secret เป็นยี่ห้อเดียวที่เห็นเข้าแล็ปปรุงดินและทดสอบการย่อยของจุลินทรีย์แบบจริงจัง) ราคาอยู่ช่วง 4ร้อยกลางๆ ถือว่าไม่แพง มือใหม่ควรใช้ มือเก่าอยากสบายก็ใช้ดี อิอิ

·         ดิน Super Soil – ซุปเปอร์ซอยแท้ๆคือดินที่คนเพาะพันธุ์เรียกดิน Sub Cool ที่ปรุงส่วนเสริมมาหนักๆ เสริมธาตุอาหารแบบเทพๆ ในตลาดมีขายราคาแพงหน่อยอยู่ประมาณ 600-800 กว่า ใช้ได้ดีกับการออกผลผลิตแต่ไม่เหมาะกับเมล็ดหรือกิ่งตอน (Clones) หรือต้นอ่อน เนื่องจากมันร้อนเกินไปแล้วทำให้ต้นไหม้และตาย แต่สามารถใช้ได้ดีกับการบูสต้นที่พร้อมออกดอกผลเหมือนการใส่สเตียรอยด์แบบออร์แกนิกส์ให้พืชได้สารอาหารมากเท่าที่จะมากได้ โดยใช้เพียงน้ำเปล่าปรับ pH เป็นพอ ไม่ต้องใส่อะไรเพิ่มแล้วเพราะเป็นดินที่ได้รับการปรุงมาสำหรับพืชตระกูลนั้นๆอยู่โดยเฉพาะ โดยแต่ละยี่ห้อก็มีความเชื่อแตกต่างกันไป การเลือกซื้อขึ้นอยู่กับวิจารณญาณของแต่ละคนเลยว่าอะไรที่ถูกจริต

·         ดินอุปโลก – คือดินเอี้ยอะไรก็ไม่รู้ 555 ออร์แกนิกส์หรือไม่ก็ไม่รู้ มาผสมกันตามสูตรจากอินเทอร์เน็ตปรับตามผีบอกแล้วอุปโลกกันว่าคือซุปเปอร์ซอย ง่ายๆคือสมองลิงจะสร้างภาพทำซุปเปอร์ซอยราคาถูก ส่วนใหญ่ขายกันถุงละร้อยกว่าบาท ตันละสองหมื่นกว่า เพื่อตัดราคา Super Soil หรือ Living Soil แท้ๆ คุณภาพการผสมไม่เสถียร ทำให้ใช้งานแล้วปวดหัว

การปรุงดินดีเหมือนกับการปรุงอาหาร เคยไหมให้ปรุงแกงอร่อยๆสักชาม คือตอนปรุงสดมันเหมือนว่าอร่อยนะ แต่ถ้าทิ้งไว้ข้ามคืนหล่ะ อีกสองวันอร่อยไหม อีกเดือนนึงอร่อยไหม?  แล้วถ้าหมักไวน์หมักบรั่นดีหล่ะปรุงวันนั้นอร่อยวันนั้นหรือเปล่า? หรือบ่มไปเรื่อยๆ อีกเดือนนึงอร่อยขึ้นไหม อีกหลายปีข้างหน้าดีกว่าเดิมหรือเปล่า? การปรุงดินเป็นศาสตร์ ไม่ใช่ว่าใส่สิ่งดีๆลงไปเยอะๆแล้วมันจะอร่อยนะ มันต้องปรุงด้วยวิทยาศาสตร์บ้างเพื่อให้รู้ว่าหลังจากปรุงเสร็จจะเกิดการย่อยอย่างไรบ้างบูดเน่าหรือเปล่า จึงจะออกมากลมกล่อมเมื่อเวลาผ่านไป

ดินที่ดีสำหรับพืชนี้จะสามารถดันให้ได้ผลผลิตสูง ใหญ่ เรซิ่นเยอะ มีระบบภูมิคุ้มกันที่ดี ทำให้พืชแข็งแรงทนทาน มีการบาลานซ์ธาตุอาหารอย่างสมดุลย์ โดยไม่มากเกิน และดินที่มีความออร์แกนิกส์และสะอาดยังให้ผลผลิตที่มีกลิ่นดี รสชาติดีกว่าอีกด้วย เอ๊ะ พูดถึงต้นไรว๊า!?

ดินดีดินต้องมีชีวิต – เอ๊ะคุ้นๆสโลแกนใครฟระ? 5555

เลือกดินอะไรก็ดูตามความเหมาะสมกันนะคะ แต่ที่โกรว์ช็อปเรามีขายของ Bob’s Secret นะ (มันมีเหตุผลว่าทำไมเราถึงเลือก) 5555